امسال دوستداران سینما توانستند در کنار فیلمهای ایرانی، بخشی از بهترینهای سینمای جهان را هم ببینند؛ فیلمهایی که هرکدام به واسطه نام کارگردان، بازیگر یا جوایزی که دریافت کردهاند، از اهمیت ویژهای برخوردارند. علاوه براین، بخش بزرگداشتهای جشنواره هم برای دوستداران سینمای اینگرید برگمان - کارگردان صاحبنام سوئدی - برنامهریزی شده بود و همه اینها در نهایت سبب شدند که جشنواره فیلم فجر امسال، چند گام به سمت بینالمللیشدن نزدیکتر شود .
به نظر میرسد همزمانی برگزاری جشنواره فیلم برلین و جشنواره فیلم دوبی - که این روزها رقیب جدی جشنواره فیلم فجر محسوب میشود - سبب شده است تا دستاندرکاران جشنواره فجر امسال به این بخش کمی بیشتر توجه داشته باشند.
هرچند که این روزها تنها با هزار تومان ناقابل شما میتوانید فیلمهای روز جهان را در خانهتان تماشا کنید اما تماشای فیلم روی پرده نقرهای سینما لذتی دیگر دارد؛ آن هم با زیرنویسهایی که کمی دقیقتر هستند.
نکته جالب امسال حضور فیلمهایی بود که همزمان با اکران در جشنواره، اصلیترین نامزدهای جوایز اسکار محسوب میشوند. «مایکل کلایتون» به کارگردانی تونی گیلروی با بازی جورج کلونی و «12» ساخته نیکیتا میخالکوف، 2 فیلمیاند که هرچند در بخش خارج از مسابقه اکران شدند اما ظرف چند روز هواخواهان بسیاری داشتهاند.
در شماره گذشته در همین صفحه، در گزارش معرفی نامزدهای اسکار به فیلم «مایکل کلایتون» پرداختیم. مایکل کلایتون امسال نامزد جایزه اسکار در 8 رشته است. امروز در این صفحه مهمترین فیلمهایی که در بخشهای مختلف جشنواره به نمایش درآمدهاند را معرفی میکنیم که میخوانید.
ویولن
ساخته 95 دقیقهای «فرانسیسکو وارگاس»، محصولی از کشور مکزیک است و از آن دست فیلمهایی است که اگر در جشنواره ندیدهاید، پیداکردن نسخه دیویدی آن سخت خواهد بود. فیلم درباره زندگی دوگانه یک خانواده چریک است؛ فیلمی سیاه و سفید که ماجراهای زندگی یک خانواده نوازنده را بیانمیکند که قاچاق اسلحه میکنند. دون پلوتارکو، پسرش گنارو و نوهاش لوچیو زندگی دوگانهای دارند؛ آنها افزون بر موسیقی و کشاورزی، حامی نهضت مبارزه مسلحانه چریکهای دهقان علیه دولت ستمگر هستند. وقتی گروههای نظامی روستا را تسخیر میکنند، پلوتارکوی پیر در قالب ویولنزنی بیخطر به روستای تحت اشغال میرود تا مهمات پنهانشده در مزرعه را بازگرداند.
الکساندرا
کارگردان این فیلم «الکساندر سوخوروف » اثرش را در سال 2006 ساخته است. شاید بتوان آن را همه سؤالهای پیرزنی دانست که از دیدن نوهاش جان گرفته و به سر زندگیاش بازگشته است.
بههرحال سفر با او به اردوگاهی در مرز چچن میتواند جذاب باشد؛ بهخصوص که او مقررات سخت این مکان را هربار کاملا زیر پا میگذارد و خود آن چنان که دوست دارد در این مدت زندگی میکند.
ما 95 دشقیقه همراه الکساندرا هستیم اما شاید تاثیرش تا مدتها در ذهنمان بماند.
12
جدیدترین ساخته نیکیتا میخالکوف نیز به همراه
5 فیلم دیگر در بخش بهترین آثار خارجی حضور داشت. میخالکوف پیش از این هم یکبار در سال 1994 با فیلم «آفتاب سوخته» برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی شد. «12» - جدیدترین ساخته نیکیتا میخالکوف- به همراه 5 فیلم دیگر در بخش بهترین آثار خارجی حضور دارد. این فیلم یک بازسازی آزاد از فیلم
«12 مرد خشمگین» است. داستان در مدرسهای روسی در جمهوری جنگزده چچن اتفاق میافتد. 12 نفر از هیأت منصفه در تلاش هستند تا برای سرنوشت نوجوانی چچنی که ناپدری روس خود را کشته تصمیم بگیرند. این 12 نفر عبارتند از: یک راننده تاکسی نژادپرست، دکتری مشکوک، تهیهکننده متزلزل تلویزیون، یک یهودی، موسیقیدانی متظاهر، مسئول قبرستان و دیگرانی که نشانگر جامعه تکهپاره شده روسیه امروز هستند.
بازگشت پرستوها
محصول سال 2007 اصلان گالازوف درباره یک معتاد است اما معتادی که استاد دانشگاه است و از همه بدتر اینکه دانشجویاناش او را قبول ندارند و به درسهایش بیاعتنا هستند.
ما در مدت 90دقیقه همراه او ناامید میشویم و شهر را – منطقه زیبایی در شمال قفقاز- میگردیم که شاید راه نجاتی پیدا کنیم.
گالازوف با این فیلم سعی کرده است به نوعی از رخوت زندگی یک روشنفکر حرف بزند و از این منظر دریچهای رو به دنیای زشت یک معتاد باز کند .
بسیار خب، متشکرم
ساخته «امانوئل کائو» تنها فیلمی بود که از سینمای فرانسه امسال میهمان جشنواره بود.
این فیلم 102 دقیقهای، به روایت یک دنیای پیچیده و بدون گریز پرداخته است تا بار دیگر برای انسان مدرن سال 2007، هراس گرفتارشدن در دنیای بوروکراسی بیرحم یا همان جهان کافکایی زنده شود؛ دنیایی که شاید نتوان از آن خلاص شد، اگر یک انسان معمولی باشی و حقت از بین برود.
وقتی الکس - حسابداری ساکن پاریس- مورد یک ناحقی قرار میگیرد و به پلیس مورد نظر اعتراض میکند، مجبور میشود شبی سرد را در یک زندان بدون پتو سر کند. او که فردای آن شب هنوز عصبانی است، به کلینیک روانشناسی فرستاده میشود. بدین ترتیب، فرایندی پوچ و سرسختانه آغاز میشود که الکس را فرو میبرد... .
غیر قابل انتشار
آخرین ساخته برایان دی پالما از آن دست فیلمهایی است که به خاطر اکران محدودش در آمریکا، حسرت تماشایش به دل بسیاری از آمریکاییها ماند.
از برایان دی پالما امسال در جشنواره فیلم فجر «کوکب سیاه» هم به نمایش درآمد اما تنها اگر توان دیدن ظلمی که به یک دختر 14 ساله عراقی میشود را دارید، به تماشای این فیلم بروید. دی پالما ماجرای قتل این کودک عراقی به دست سربازان آمریکایی را براساس یک حادثه واقعی ساخته است که چندان به مذاق سیاستمداران آمریکایی خوش نیامد .
نیمه بالغ
به کارگردانی یوسف علی خان از انگلیس که روایتی از بازماندگان جنگ را بیان کرده است؛ دختری 17ساله که از کنگو گریخته و حالا اجازه دارد در انگلیس زندگی کند.
«نیمهبالغ» داستان 2 دختر نوجوان از 2 کشور مختلف است که به زبانهای متفاوتی حرف میزنند ولی به عضوی از خانواده یکدیگر تبدیل میشوند.
این دو دختر بعد از اینکه به عنوان افراد صغیر در جستوجوی آسایشگاه به انگلیس وارد میشوند، در ایستگاه اتوبوس با هم ملاقات میکنند. مامی - دختر بزرگتر - شیکو را زیر بال و پر میگیرد. بدین ترتیب او خواهر بزرگتر شیکو میشود.
میروش
درباره مهاجرت است؛ درباره سرزمینی که به هزاران امید ترک میشود تا پناه دیگری پیدا شود. قهرمان «میروش» اراده قویای دارد.
«ماریوس هولست» کارگردان نروژی در103دقیقه میخواهد خیلی نکته ها بگوید، آن هم از مهاجرانی که در نروژ زندگی میکنند.
میروش کوزوو را ترک میکند به امید اینکه پدرش را در نروژ بیابد؛ پدری که وقتی او بچه بوده خانواده را ترک کرده است.
حالا پدر صاحب رستورانی است و پسر را که کارگری ساده در رستوران اوست، نمیشناسد... .
همه آنچه از سینمای جهان در جشنواره امسال دیده شد
«12» نیکیتا میخالکوف از روسیه (2007) ، «الکساندرا» الکساندر سوخوروف از روسیه (2006)، «نیمه بالغ» یوسف علی خان از انگلیس (2006)، «آریا» تاکوشی سوباکاوا از ژاپن (2007)، «فرزندان افتخار» کریشتینا گودا از مجارستان (2006)، «چشمانداز کنگو» فیلیپه فالاردو، محصول مشترک کانادا، بلژیک و فرانسه (2006)، «تخم مرغ» سمی کاپلانوغلو، محصول مشترک ترکیه و یونان (2007)، «منطقه کروسز» رافائل روسال، محصول مشترک گواتمالا، نروژ و هلند (2006)، «فاصله تا خوشبختی» مایکل جیمز رولند از استرالیا (2007)، «مایکل کلایتون» تونی گیلروی از آمریکا (2007)، «میروش» ماریوس هولست از نروژ (2007)، «غیرقابل انتشار» برایان دی پالما، محصول مشترک آمریکا و کانادا (2007)، «سرزمین شب روان» ترسا پراتا محصول مشترک موزامبیک و پرتغال (2006)، «بازگشت پرستوها» اصلان گالازوف از روسیه (2007)، «بسیار خب، متشکرم» ساخته امانوئل کائو از فرانسه (2007) و «ویولن» فرانسیسکو وارگاس از مکزیک(2006) به روی پرده نقرهای سینمای جشنواره میروند تا با آثار فیلمسازان ایرانی به رقابت بپردازند.